Gastblog van het Amsterdamse Bos - Reacties

Gastblog van het Amsterdamse Bos - Reacties

Geluk en rokende bomen in het Amsterdamse Bos
7 maart 2019 om 11:18

Honderd bruggen zouden er komen in het Bos. Het werden er uiteindelijk wel 116. En 78 daarvan zijn ontworpen door onze Amsterdamse Schoolarchitect Piet Kramer. Daarvan zijn er een paar jaar geleden 53 tot monument verklaard door de gemeente Amstelveen.

Het is natuurlijk niet zo gegaan, maar alleen al voor die bijzondere bruggen zou je zo’n bos aan willen leggen. Fraaie kunstwerken in het groen is toch de ideale combinatie om jezelf te herscheppen, je hoofd leeg te krijgen en tegelijkertijd je gedachten op een hoger plan. Zodat je weer vol energie en ideeën het gewone bestaan tegemoet kan gaan.

Friso Kramer
Die mijmeringen overvielen me vorige maand bij het bericht dat Friso Kramer overleden was. Friso Kramer was de zoon van onze bruggenbouwer. Minstens een even groot vakman, zo niet groter dan zijn vader. Het Stedelijk Museum noemde hem in een eigen rouwadvertentie een van de belangrijkste industrieel ontwerpers van Nederland. Friso’s straatlantaarn uit 1960 verlicht nog altijd velen de weg. En hele generaties scholieren hebben op zijn beroemdste ontwerp gezeten, de Revoltstoel uit 1953. En dan hebben we het nog niet over zijn groene buitenbrievenbus gehad.  Zijn stijl en uitgangspunten verschillen duidelijk van die van zijn vader.

Ontworpen geluk
Waar bij de Amsterdamse School het schenken van schoonheidsgeluk aan de medemensch wel eens kon leiden tot inleveren op gerieflijkheid, was dat bij Friso Kramer ondenkbaar. Vorm moet functie volgen, de gebruiker staat centraal. De ontwerpen moeten zo goed zijn en zo weinig afleidend dat je vergeet dat je weg verlicht wordt door een straatlantaarn of dat je op een stoel zit. Je moet niet merken dat die er is en gewoon gelukkig zijn. Als ontwerper – was zijn opvatting – moet je je ontzettend in bedwang houden om niet door te gaan met iets te maken waarvan je zegt 'wat leuk, wat is dat mooi'.

Groen decor
Het resultaat is voor Friso pas goed als je juist niet merkt hoeveel denkkracht en inspanning de ontwerpers erin gestopt hebben. Al die bezoekers van het Bos die gedachteloos hun ding doen binnen de groene ruimte, geven de ontwerpers van het Bos zo het grootste compliment dat mogelijk is. Je omgeving als fijn groen decor, dat je verder als het ware vergeet zodra je wandelt, zwemt, voetbalt, rent, paardrijdt, luiert in het gras, enz.

Nu hebben we allemaal onze beperkingen. Gedachteloos door het Bos fietsen, lukt mij meestal niet. Ik vind het leuk om te ontdekken hoe die ontwerpers juist schoonheid en functionaliteit gecombineerd hebben voor allerlei bezoekers met allerlei verschillende wensen. Vaak ook gaat mijn oog naar details, naar hoe de natuur binnen ontwerp en beheer toch steeds weer een eigen draai aan het leven geeft. Het mooie is dat het Bos ook daarvoor volop gelegenheid biedt.

Geluksplek
Mijn lievelingsplek in het Bos is het Vogeleiland dat zo prachtig wordt onderhouden door vrijwilligers en waar altijd wel weer iets bijzonders te ontdekken valt. Momenteel staan daar niet alleen de wilde narcissen in bloei, maar afgelopen week had ik er ook het geluk getuige te zijn van een rokende venijnboom. De venijnboom of taxus heeft mannetjesbomen en vrouwtjesbomen. Tweehuizig noemen we dat.

Van het bloeien van de vrouwtjesbomen merk je niets, maar van de mannetjes des te meer. Als na een mooie zonnige dag de wind gaat waaien, kunnen die in een keer zoveel stuifmeel loslaten dat het wel lijkt of ze in brand staan. De els – ook een windbestuiver - kan er overigens ook wat van. Dat merk je als je de katjes een tikje geeft. Een els is eenhuizig. Dat wil zeggen dat je aan dezelfde boom ook vrouwelijke bloemen vind. Die kent iedereen wel als ze veranderd zijn in een elzenpropje, maar kijk er nu eens goed naar. Geen kroonblaadjes om bijen te lokken, wel allemaal roze stampertjes buitenboord om het met de wind meegevoerde stuifmeel te vangen. Het zijn de kleine dingen die het doen.

Rokende mannelijke venijnboom (taxus) 28-02-2019 met op de voorgrond een niet-rokende vrouwelijke venijnboom, foto: Wouter van der Wulp.