Egels in het bos
Helemaal stil is het ’s nachts nooit in het Amsterdamse Bos. Als je goed luistert hoor je soms het geritsel van bladeren, het is de egel die op pad gaat. Met zeven- tot achtduizend stekels op zijn rug sjokt de egel ’s nachts door het Amsterdamse Bos op zoek naar lekkere hapjes. Boswachter Olav Martens vertelt over dit stekelige beestje.
Bolletje
Er zijn maar weinig mensen die de egel niet kennen. Het meest bekend van de egel is natuurlijk dat hij zich bij onraad oprolt tot een bolletje, iets wat geen enkel ander zoogdier kan! Als het nodig is kan dit speldenkussen op poten ook wegrennen, met een snelheid van wel 2 meter per seconde.
Minder bekend is dat de egel een zoolganger is. Dit betekent dat hij plat op zijn voetjes loopt. Onder de voetzolen zitten sensoren die trillingen opvangen. Hierdoor kunnen egels gevaar letterlijk voelen aankomen, zoals bijvoorbeeld een hond, een vos of een mens.
Foto: Jüri T
Vlijmscherpe tanden
De egel ziet er misschien grappig uit met zijn kleine zwarte kraaloogjes. Maar schijn bedriegt, het is een echt roofdier met vlijmscherpe tanden. De egel is een liefhebber van vlees. Op zijn menu staan vaak kevers, rupsen, wormen en slakken, maar soms ook jonge vogels, een ei of kikkers. Ter voorbereiding op de winterslaap halen ze in de herfst hun neus ook niet op voor een vegetarische maaltijd van vruchten en paddenstoelen. Egels hebben overigens slechte tafelmanieren en maken een hoop herrie tijdens het eten. Ze smakken en snuiven er op los.
3 tot 6 jongen
Egels zijn zoogdieren. Ieder jaar gaan mannetjesegels op zoek naar een vrouwtje. Het mannetje komt dan een tijdje bij het vrouwtje wonen. Zodra er kleintjes geboren worden, is de liefde over. Dan schopt moederegel de vader het huis uit. De meeste egelwijfjes krijgen 1 keer per jaar 3 tot 6 jongen, die ergens tussen eind juli en half oktober geboren worden. De kleintjes worden geboren in een nest van mos, gras en bladeren. De moederdieren produceren melk en voeden hiermee hun jongen. Na ongeveer twee maanden zijn de jonge egels zelfstandig. Ze drinken dan geen melk meer bij hun moeder, maar zoeken zelf hun eten bij elkaar. Moeder egel jaagt haar jongen dan weg.
Schuilplaatsen
Egels gedijen goed bij bosranden, struweel en loofbos, liefst met ondergroei. Zolang er maar groen is en schuilplaatsen aanwezig zijn. Egels zijn ’s nachts actief. Overdag slapen ze in een moeilijk te vinden nest van bladeren, mos of ander materiaal dat zich vaak onder (braam)struiken of takkenbossen bevindt. Het Amsterdamse Bos is een geschikt leefgebied voor de egel. Hoeveel egels er precies in het Bos leven weten we niet, maar de Boswachterij ziet tijdens ochtend- en avonddiensten regelmatig egels struinen.
Foto: Kalle Gustafsson
Bescherming van de egel
Helaas gaat het niet goed met de egel in Nederland. In de afgelopen 10 jaar is waarschijnlijk de helft van het aantal egels verdwenen. Natuurgebied het Amsterdamse Bos is onderdeel van Natuurnetwerk Nederland (NNN) en zet zich in voor instandhouding en bescherming van de biodiversiteit, en dus ook voor de egel. Waar mogelijk houden we in het beheer en onderhoud van het Bos rekening met de egel.
Andere zoogdieren
Naast de egel leven er nog 27 andere zoogdiersoorten in het Bos. Bekijk de video in deze nieuwsbrief om hier meer over te weten te komen.
Hoofdafbeelding: Helen Haden