Seksuele diversiteit in de natuur en het Bos
Seksuele diversiteit in de natuur is fascinerend en veelzijdig: dierversiteit. Zo kunnen sommige vissen van geslacht veranderen en kunnen bepaalde insecten baby's krijgen zonder te paren. De natuur laat ons zien dat er meer is dan alleen 'mannelijk' en 'vrouwelijk'.
Misschien ken je de verhalen van biseksuele Japanse makaken of interseksuele wallaby’s. Ook dichter bij huis, in het Amsterdamse Bos, zijn veel voorbeelden te vinden van seksuele diversiteit.
Hommels en bijen
Zo hebben bijen en hommels niet altijd een vader en moeder. Mensenkinderen ontstaan uit een mannelijke zaadcel en een vrouwelijke eicel, met gelijke kans op een jongen of meisje. Bij bijen en hommels gaat dit anders: uit onbevruchte eitjes ontstaan mannetjes, uit bevruchte eitjes vrouwtjes. Opmerkelijk genoeg hebben mannelijke bijen, dus geen vader!
Zwarte en knobbelzwanen
Bepaalde vogels, zoals flamingo's, gieren, pinguïns en zwanen, blijven hun hele leven samen met één partner. Soms kiezen ze een partner van hetzelfde geslacht. Als twee vrouwelijke zwanen samen zijn, paren ze soms een keer met een mannetje om een ei te krijgen. Daarna zorgen ze samen voor het ei. Twee mannelijke zwanen kunnen een ei vinden dat niemand wil, en dat dan samen grootbrengen.
Slakken
Landslakken zijn heel bijzonder: ze zijn zowel mannetje als vrouwtje tegelijk! Dit betekent dat ze zowel vader als moeder kunnen zijn van hun kroost. Ze hebben wel een andere slak nodig voor de bevruchting. Slakken kunnen zichzelf bevruchten, maar dat doen ze liever niet. De reden hiervoor is dat de baby's dan teveel op de ouder lijken, en dat is niet zo gezond. Daarom kiezen slakken vaak voor een partner om mee te paren.
Roodwangschildpadden
De roodwangschildpad is een bijzondere soort. Hoewel deze schildpad eigenlijk niet in Nederland thuishoort, zien we ze hier wel vaak omdat mensen ze uitzetten. Ook in het Amsterdamse Bos. Deze schildpad legt eieren in een nest, net als veel andere reptielen.
Het bijzondere is dat de temperatuur van het nest bepaalt of de schildpad een mannetje of vrouwtje wordt. Bij koudere temperaturen (onder de 28 graden) worden het mannetjes en bij warmere temperaturen (boven de 31 graden) vrouwtjes. Bij een temperatuur ergens in het midden, krijgen we zowel jongens als meisjes. Dit noemen we temperatuursafhankelijke geslachtsbepaling.
Trouwens, deze dieren horen dus niet in Nederland en het Nederlandse klimaat is niet goed voor hun darmen. Maar er zijn aanwijzingen dat we, door de temperatuursverandering in Nederland, misschien een steeds beter klimaat vormen voor schildpadden.
Planten
Bij sommige planten, zoals de grote brandnetel, de dagkoekoeksbloem en de heggenrank, zitten de mannelijke en vrouwelijke geslachtsorganen niet op dezelfde plant. We noemen dit tweehuizige planten. Er zijn aparte mannelijke en vrouwelijke planten. Hoewel de vrouwelijke plant nooit de mannelijke plant 'ontmoet', kan ze toch zaadcellen krijgen via bestuivers, zoals bijen. Op die manier kan ze toch nieuwe plantjes maken. Een soort latrelatie onder de planten.
Bruine Kiekendief
De meeste mannelijke bruine kiekendieven hebben grijze veren en gele ogen. Maar sommige mannetjes zien eruit als vrouwtjes. Vrouwtjes hebben bruine veren, witte ogen en zijn groter. Wel 40% van de mannetjes krijgt in hun tweede levensjaar bruine veren, net als de vrouwtjes. Maar ze houden hun gele ogen en blijven kleiner.
Waarom doen ze dat? Wetenschappers denken dat deze mannetjes er als vrouwtjes uitzien om te voorkomen dat andere mannetjes ze aanvallen. Slim, toch?
